In een wereld waar de zoektocht naar gezondheid en welzijn nooit lijkt op te houden, duiken oude remedies vaak op als moderne superfoods. Shilajit, een kleverige teerachtige substantie die voorkomt in het Himalaya-gebergte en andere bergachtige gebieden, is zo'n herontdekking.
Shilajit wordt al eeuwenlang gebruikt in de traditionele Indiase Ayurvedische geneeskunde als "verjongingsmiddel" en als middel tegen veroudering. Dit komt voornamelijk door de ruime aanwezigheid van mineralen (maar liefst 84 verschillende soorten). In de moderne wetenschap zijn er succesvolle studies gedaan naar de gezondheidsvoordelen van shilajit. Ook in Europa wordt shilajit als supplement steeds populairder, dus vertel ik in dit artikel alles wat je over shilajit moet weten.
wat is Shilajit?
Shilajit, uitgesproken als "shee-lah-jeet", is een donkerbruin, kleverige en harsachtige substantie. Dit is een afscheiding van hoge bergrotsen, vooral in de bergen van de Himalaya tussen India en Nepal, hoewel het ook in Rusland is aangetroffen. Tijdens de warme zomermaanden zorgt de intense hitte van de zon ervoor dat shilajit zacht wordt, waardoor het lijkt alsof het uit rotsen sijpelt. Deze substantie is eeuwenlang gevormd door de geleidelijke afbraak van bepaalde planten door de werking van veel micro-organismen. Dit verklaart waarom shilajit zo'n complexe chemische samenstelling heeft die vergelijkbaar is met humusachtige stoffen zoals turf.
Samenstelling van Shilajit
Shilajit bevat meer dan 85 individuele componenten bestaande uit een mengsel van mineralen, humuszuren en aminozuren die mogelijk de fysieke en mentale gezondheid kunnen ondersteunen. Een van de belangrijkste componenten van shilajit is fulvinezuur. Echte shilajit is zeldzaam en daardoor kostbaar. Het is een combinatie van gefossiliseerde en gefermenteerde planten die schimmels en sporenelementen in overvloed bevatten. Humuszuur en fulvinezuur ontstaan dus door omzetting en fermentatie van plantaardig materiaal tijdens microbiële stofwisselingsprocessen. Daarbij komen dan miljoenen nuttige bacteriën vrij. Deze indrukwekkende samenstelling van shilajit is een van de redenen voor zijn reputatie als superfood. Het bevat een breed scala aan bioactieve stoffen, waaronder:
- Fulvinezuur: fulvinezuur is een belangrijk onderdeel van shilajit en staat bekend om zijn eigenschappen als antioxidant, ontstekingsremmer en geheugenversterker. Nieuwe onderzoeken geven aan dat fulvinezuur een potentieel molecuul is tegen de ziekte van Alzheimer. Ook helpt fulvinezuur bij het transporteren van voedingsstoffen naar onze cellen. Stoffen zoals probiotica, antioxidanten, vetzuren en mineralen worden daardoor beter in ons lichaam omgezet en opgenomen.
- Mineralen: shilajit is rijk aan essentiële mineralen (maar liefst 84 verschillende soorten!) zoals magnesium, zink, calcium, fosfor, ijzer en selenium, die van vitaal belang zijn voor verschillende lichaamsfuncties.
- Sporenelementen: het bevat tal van sporenelementen die vaak ontbreken in moderne diëten en een positieve bijdrage kunnen hebben op ons microbioom/darmgezondheid.
- Aminozuren: shilajit bevat aminozuren, de bouwstenen van eiwitten, die een cruciale rol spelen in verschillende fysiologische processen.
- Plantaardige stoffen: het bevat ook plantaardige stoffen, die kunnen bijdragen aan de gezondheidsvoordelen.
de gezondheidsvoordelen van Shilajit
In de moderne wetenschap zijn er succesvolle studies gedaan naar de mogelijke voordelen van shilajit. Omwille van z’n nutriëntrijke samenstelling met fulvinezuur als belangrijkste bioactieve stof en maar liefst 84 verschillende mineralen zou shilajit verschillende positieve effecten kunnen hebben op ons lichaam. Enkele bekende gezondheidsvoordelen van shilajit:
1. Shilajit is goed voor de hersengezondheid
Meerdere studies hebben aangetoond dat fulvinezuur een sterk antioxidanten werking heeft. Ook heeft shilajit een uitstekende biologische beschikbaarheid en doorlaatbaarheid van de bloed-hersenbarrière. Het werkt als een afgiftemechanisme naar verschillende delen van het lichaam, inclusief de hersenen. Celschade kan hierdoor voorkomen of vertraagd worden. Antioxidanten beschermen je cellen tegen vrije radicalen. Je kunt hierbij denken aan schade die is ontstaan als gevolg van o.a. stress, vervuilde lucht en voeding. Shilajit met fulvinezuur zorgt er dus voor dat je lichaam en hersenen beter beschermt zijn door deze vrije radicalen te neutraliseren tegen cellulaire schade. Je levensduur én levenskwaliteit kan op deze manier sterk positief beïnvloed worden.
2. shilajit VERTRAAGT VEROUDERING
Eeuwenlang wordt Shilajit al gebruikt in de traditionele Indiase Ayurvedische geneeskunde als "verjongingsmiddel" en als middel tegen veroudering. Meerdere wetenschappelijke studies onderbouwen dit nu ook. Werkzame stoffen beschermen onze cellen tegen beschadiging en ze neutraliseren vrije radicalen. Celschade is de belangrijkste boosdoener voor het versnellen van het verouderingsproces van je huid, lever, longen en hart.
Lees ook: de top 11 anti-rimpel voeding voor een jonger uitziende huid
3. SHILAJIT BIJ CHRONISCHE VERMOEIDHEID
Vermoeidheid treedt op wanneer je lichaamscellen niet genoeg energie produceren. Het chronisch vermoeidheidssyndroom is een gezondheidstoestand die gekenmerkt wordt door extreme vermoeidheid die niet kan worden verklaard door een onderliggende medische aandoening. Mensen die hieraan lijden, ervaren energieverlies en extreme fysieke en mentale stress. Studies tonen aan dat shilajit met name een invloed zou hebben op de mitochondria, de ‘energiecentrales’ binnen onze cellen. Shilajit zou de mitochondria ondersteunen, wat dan weer zou kunnen bijdragen aan het energieniveau. De mineralen die in shilajit overvloedig aanwezig zijn, kunnen helpen om de celfuncties in het lichaam te verbeteren, waardoor het energielevel op natuurlijke wijze toeneemt.
4. Libido en seksuele prestaties
Shilajit is in de ayurvedische geneeskunde een traditionele remedie om het libido bij mannen te stimuleren. Dit komt doordat de voedingsstoffen in shilajit ervoor kunnen zorgen dat je minder mentale stress ervaart. Een klinische studie bij mannen tussen 45 en 55 jaar ontdekte na 90 dagen hogere testosteronlevels (+20,45%) bij proefpersonen die twee keer per dag 250 mg shilajit toegediend kregen. Ook draagt het bij tot verbetering van het libido bij vrouwen.
5. shilajit met fulvinezuur Verbetert sportprestaties
Stikstofmonoxide (NO) is een stof die door het lichaam wordt gemaakt en als signaalmolecuul dient (L-Arginine is de voorloperstof van stikstofmonoxide). Shilajit met fulvinezuur staat bekend als stikstofmonoxide booster. In de wetenschappelijke wereld wordt hier steeds meer onderzoek naar gedaan. Zo werd geconcludeerd in een studie dat stikstofmonoxide een belangrijke rol speelt bij het reguleren van de bloeddruk, bloedstolling, bloedtoevoer naar de spieren, afweer tegen bacteriën en kankercellen, de oogboldruk, potentie (erecties), slaap, nierfunctie, insulineproductie, botopbouw en behoud van een goede barrièrefunctie van de huid. In de hersenen regelt stikstofmonoxide de celcommunicatie tussen hersencellen onderling.
Ook in de sportwereld is een groeiende interesse naar de rol die stikstofmonoxide in ons lichaam speelt. Het helpt de bloedvaten te ontspannen en verwijden wat zorgt voor een betere doorbloeding. Op die manier zorgt het voor een verhoogde aanvoer van nutriënten en een verbeterde afvoer van afvalstoffen. Alle cellen in het lichaam hebben hier baat bij, zo ook de spiercellen. Zij kunnen hierdoor beter en harder werken, wat zich vertaalt in een grotere uithoudingsvermogen en meer spiergroei (in het geval van krachttraining).
Hoeveel shilajit per dag?
In studies variëren de dagelijkse doseringen meestal tussen de 300 en 500 mg shilajit per dag. Shilajit supplementen zijn beschikbaar in verschillende vormen en dosering. Het is altijd belangrijk om voor gebruik van een supplement de instructies over gebruik en dosering te raadplegen.
Shilajit supplement
Dit supplementencomplex met ashwagandha is een krachtige combinatie ter extra ondersteuning voor het libido en/of het energieniveau. Dit supplement is liposomaal waardoor de opneembaarheid optimaal is.
Heeft shilajit bijwerkingen?
Shilajit is een natuurlijk product en wordt als veilig beschouwd, maar het is niet aan te raden om rauwe of onbewerkte shilajit te consumeren. Rauwe shilajit kan namelijk mogelijk vervuild zijn. De meest veilige manier om van al deze gezondheidsvoordelen optimaal te kunnen profiteren is door het kiezen van een shilajit supplement.
Holland & Barrett Expert Shilajit 500 mg + Ashwagandha is een supplementencomplex voor wie op zoek is naar o.a. extra ondersteuning voor het libido, het energieniveau en hormonale balans. Deze formule bevat per capsule 500 mg shilajit en 100 mg ashwagandha extract. Dit supplement is liposomaal waardoor de opneembaarheid optimaal is.
Ashwagandha
Ashwagandha is misschien wel dé bekendste adaptogeen (verzamelnaam voor planten en kruiden uit de oosterse geneeswijze die het vermogen hebben om het lichaam aan te passen bij o.a. hormonale onbalans) en ook mijn persoonlijke favoriet. Ashwagandha wordt ook wel ‘koninklijk kruid’ genoemd. Deze adaptogeen helpt je lichaam om zich aan te passen aan stresssituaties door het reguleren van de cortisolproductie, kalmeert je geest, verbetert je slaap, verhoogt het energieniveau en bevordert je gemoedstoestand.
Ashwagandha helpt bij het in balans brengen van hormonen die bijdragen aan angst en helpt ook om ontspanning op te wekken en slaap te bevorderen. Een aantal studies ondersteunen de effectiviteit van het kruid als een natuurlijke remedie tegen angst. In 2012 bleek uit een onderzoek dat patiënten met de diagnose angststoornis significant minder angst hadden dan voorheen en 28% lagere cortisolspiegels vertoonden bij het gebruik van Ashwagandha in tegenstelling tot een placebo.
Het gebruik van shilajit wordt afgeraden voor:
- Mensen met sikkelcelanemie.
- Mensen met hemochromatose, ook wel bekend als ijzerstapelingsziekte.
- Mensen met thalassemie.