Ontdek de connectie tussen de darmen, brein en psyche

Ontdek de connectie tussen de darmen, brein en psyche

De verbinding tussen de darmen en de hersenen staat bekend als de hersen-darm-as. Dit is het autonome zenuwstelsel dat de hersenen verbindt met het eigen zenuwstelsel van de darm. Inmiddels beschouwen wetenschappers onze darmen als ons tweede brein. Hoe beïnvloedt de hersen-darm-as je mentale gezondheid? Onderzoekers zeggen dat het beheersen van de bacteriën in je darmen (microbiomen) de symptomen van psychische stoornissen kan helpen verbeteren.


De hersen-darm-as is iets dat we serieus moeten nemen; het kan angst koppelen aan maag en darmproblemen en vice versa. Heb je ooit een 'hartverscheurende' ervaring gehad? Maken bepaalde situaties je 'misselijk' of geven je een naar onderbuikgevoel? Heb je ooit 'vlinders' in je buik gevoeld? We gebruiken deze uitdrukkingen met een reden. Het maag-darmkanaal is gevoelig voor emotie. Woede, angst, verdriet, euforie - al deze gevoelens (en anderen) kunnen symptomen in de darmen veroorzaken. Wetenschappers beschouwen het nu als een tweede brein.

Het effect van stress en angst op het spijsverteringssysteem

Of het nu gaat om chronische stress en zorgen of een zenuwslopende gebeurtenis, na verloop van tijd kan dit een fysieke tol eisen van je spijsverteringssysteem. Als je angstig of gestrest bent, komen sommige van de hormonen en chemicaliën die door je lichaam worden afgegeven je spijsverteringskanaal binnen, waar ze de spijsvertering verstoren. Ze hebben een negatief effect op je darmflora (micro-organismen die in het spijsverteringskanaal leven en de spijsvertering bevorderen) en verminderen de productie van antilichamen. De resulterende chemische onbalans kan een aantal gastro-intestinale aandoeningen veroorzaken.


Veelvoorkomende stress gerelateerde darmsymptomen:


  • Indigestie
  • Buikkrampen
  • Diarree
  • Constipatie
  • Verlies van eetlust
  • Onnatuurlijke honger
  • Misselijkheid
  • Prikkelbare darmsyndroom 
  • Maagzweren

Als je eenmaal aan een van deze aandoeningen lijdt, kan de aandoening zelf een bron van angst worden en je levenskwaliteit enorm beïnvloeden.

Het effect van de hersenen op het maag-darmkanaal

De hersenen hebben een direct effect op de maag en darmen. De gedachte aan eten kan bijvoorbeeld de sappen van de maag vrijmaken voordat er voedsel binnenkomt. Deze verbinding gaat in beide richtingen. Een onrustige darm kan signalen naar de hersenen sturen, net zoals een onrustig brein signalen naar de darmen kan sturen. De bacteriën die in je darmen leven doen mee aan deze conversatie. Via allerlei routes kunnen zij invloed hebben op je humeur, je gedachten en je gezondheid. Daarnaast lijken zij een rol te spelen bij een aantal ziektes, waaronder diabetes, depressie, autisme en Alzheimer. Daarom kan de maag- of darmklachten van een persoon de oorzaak of het product zijn van angst, stress of depressie. Dit geldt met name in gevallen waarin iemand gastro-intestinale klachten ervaart zonder duidelijke fysieke oorzaak. Voor dergelijke functionele GI-stoornissen is het moeilijk om een verstoorde maagdarmkanaal te genezen zonder hierbij rekening te houden met de rol van stress en emotie.

Onderzoekers uit allerlei verschillende velden – de psychologie, microbiologie, neurologie en maag-lever-darmgeneeskunde – zijn geïnteresseerd geraakt in de dialoog tussen brein en darmbacteriën.

de connectie tussen je darmen, brein en psyche

De vagus nerve en het zenuwstelsel

Neuronen zijn cellen in je hersenen en in het centrale zenuwstelsel die communiceren met je lichaam. Het menselijk brein bevat ongeveer zo’n 100 miljard neuronen.

Wist je dat.. je darmen 500 miljoen neuronen bevatten, die via zenuwen in je zenuwstelsel met je hersenen zijn verbonden?


De vagus nerve is een van de grootste zenuwen die je darmen en hersenen met elkaar verbindt. Het verzendt signalen in beide richtingen. In studies die gedaan zijn met dieren remt stress bijvoorbeeld de signalen die door de vagus nerve worden gestuurd en veroorzaakt het ook problemen in het maag-darmstelsel.

Een interessante studie bij muizen wees uit dat het voeren van een probioticum de hoeveelheid stresshormoon in hun bloed verminderde. Toen hun vagus nerve werd doorgesneden, had het probioticum echter geen effect. Dit suggereert dat de vagus zenuw belangrijk is in de hersen-darm-as en zijn rol bij stress.


Neurotransmitters van de darmen

Je darmen en hersenen zijn ook verbonden door chemicaliën die neurotransmitters worden genoemd. Neurotransmitters die in de hersenen worden geproduceerd, beheersen gevoelens en emoties. De neurotransmitter serotonine draagt bijvoorbeeld bij aan gevoelens van geluk en helpt ook om je lichaamsklok onder controle te houden.

Wist je dat.. een groot deel van de serotonine (zo’n 95%!) geproduceerd wordt door je darmcellen en de biljoenen microben die daar leven?


Je darmmicroben produceren ook een neurotransmitter genaamd gamma-aminoboterzuur (GABA), die gevoelens van angst onder controle houdt. Studies bij laboratoriummuizen hebben aangetoond dat bepaalde probiotica de productie van GABA kunnen verhogen en angst en depressie kunnen verminderen.

Bijzondere feitjes over onze darmen
  • In je darmen zitten opiaatreceptoren, die ook in de hersenen voorkomen. De darmen zijn net zo vatbaar voor verslaving als de hersenen en kunnen bijdragen aan de intense moeilijkheid die sommige verslaafden hebben om de gewoonte te stoppen.
  • Er zijn 100.000 keer meer microben in je darmen dan er mensen op aarde zijn.
  • 95% van de serotonine aanmaak (geluksstofje) wordt geproduceerd door je darmcellen en de biljoenen microben die daar leven.

Darm- en neurodegeneratieve aandoeningen

Van het moderne dieet wordt vermoed dat het de darmdiversiteit verandert en neurodegeneratieve aandoeningen stimuleert. Autismespectrumstoornissen zijn alleen al in het afgelopen decennium minstens tweemaal zo vaak voorgekomen. Maar liefst 5 miljoen Amerikanen leefden in 2013 met de ziekte van Alzheimer en tegen 2050 zal dit aantal naar verwachting stijgen met bijna 14 miljoen. Het aantal mensen met de ziekte verdubbelt elke 5 jaar na 65 jaar. Verstoringen in het microbioom is ook in verband gebracht met depressie.


Kunnen we onze darmbacteriën wel veranderen?

De meest consequente invloeden van voedsel op onze darmflora beginnen lang voordat we onze eigen beslissingen kunnen nemen over wat we eten en welke probiotica we kiezen.

Wist je dat.. Onze darmbacteriën worden de eerste twee tot drie jaar van ons leven in het lichaam gevormd?


Je darmbacteriën kunnen een bepaalde eetlust opwekken, wat hen een voordeel geeft ten opzichte van concurrerende microbiële soorten. Ze kunnen ook negatieve gemoedstoestanden veroorzaken waardoor we ons depressief voelen en dat gevoel verdwijnt niet totdat we bepaalde voedselcomponenten eten die deze darmbacteriën ten goede komen.

darmbacterien heeft een groot invloed op ons gemoedstoestand


Probiotica, prebiotica en de hersen-darm-as

Darmbacteriën beïnvloeden de gezondheid van de hersenen, dus het veranderen van je darmbacteriën kan de gezondheid van je hersenen verbeteren. Probiotica zijn levende bacteriën die gezondheidsvoordelen bieden als ze worden geconsumeerd. Niet alle probiotica zijn echter hetzelfde. Probiotica die de hersenen beïnvloeden, worden vaak 'psychobiotica' genoemd. 

Wist je dat.. van sommige probiotica is aangetoond dat ze de symptomen van stress, angst en depressie verbeteren?


Een studie bij mensen met het prikkelbare darm syndroom (PDS) en milde tot matige angst of depressie wees uit dat het nemen van een probioticum genaamd Bifidobacterium longum gedurende zes weken de symptomen significant verbeterde.

Prebiotica, meestal vezels die worden gefermenteerd door je darmbacteriën, kunnen ook de gezondheid van de hersenen beïnvloeden. Een studie toonde aan dat het nemen van een prebioticum genaamd galactooligosacchariden gedurende drie weken de hoeveelheid stresshormoon cortisol in het lichaam aanzienlijk verminderde.

Welk voedsel helpt de hersen-darm-as?

Een paar groepen voedingsmiddelen zijn specifiek gunstig voor de hersen-darm-as. Hier volgen enkele van de belangrijkste:

  • Omega-3-vetten: deze vetten worden aangetroffen in vette vis en ook in grote hoeveelheden in ons menselijk brein. Studies bij mensen en dieren tonen aan dat omega-3 vetzuren goede bacteriën in de darmen kunnen verhogen en het risico op hersenaandoeningen kunnen verminderen.
  • Gefermenteerd voedsel: yoghurt, kefir, zuurkool en kaas bevatten allemaal gezonde microben zoals melkzuurbacteriën. Van gefermenteerd voedsel is aangetoond dat het de hersenactiviteit positief verandert.
  • Vezelrijk voedsel: Volle granen, noten, zaden, fruit en groenten bevatten allemaal prebiotische vezels die goed zijn voor je darmbacteriën. Prebiotica kunnen stresshormoon bij mensen verminderen.
  • Polyfenolrijk voedsel: Cacao, groene thee, olijfolie en koffie bevatten allemaal polyfenolen, dit zijn plantchemicaliën die worden verteerd door onze darmbacteriën. Polyfenolen verhogen gezonde darmbacteriën en kunnen de cognitie verbeteren.
  • Tryptofaan-rijk voedsel: Tryptofaan is een aminozuur dat wordt omgezet in de neurotransmitter serotonine (geluksstofje). Voedingsmiddelen met veel tryptofaan zijn onder meer kalkoen, eieren en kaas.
Ontvang je gepersonaliseerde keto dieet plan
Beperk je inname van kunstmatige zoetstoffen

Er zijn aanwijzingen dat kunstmatige zoetstoffen zoals aspartaam de bloedsuikerspiegel verhogen door de groei van ongezonde bacteriën zoals Enterobacteriaceae in het darmmicrobioom te stimuleren.


Neem antibiotica alleen als dat nodig is

Antibiotica worden gebruikt in de strijd tegen bacteriële ziekteverwekkers. Toch hebben deze medicijnen veelal ook een effect op de lichaamseigen bacteriën in de darm. Deze darmmicrobiota (of darmflora) maakt de werking van de darmen mogelijk en is daarmee onmisbaar voor je gezondheid. De antibiotica kan een verstorend effect hebben op de darmflora, met verschillende nadelige gevolgen. Antibiotica doden veel slechte en goede bacteriën in het darmmicrobioom, wat mogelijk bijdraagt aan gewichtstoename en antibioticaresistentie. Neem dus alleen antibiotica als dit medisch noodzakelijk is. Is dit het geval, let dan op; zodra de antibioticakuur is afgelopen, zorg dan voor een optimale aanvulling van goede bacteriën door middel van suppletie. 


conclusie

Zoals ik hierboven in het artikel benoem is je darmgezondheid enorm belangrijk, voor zowel het fysieke als mentale aspect. We weten al lang hoe belangrijk een goede spijsvertering is, maar recent onderzoek werpt licht op de verbinding van de darm en een optimale hersen- en immuunfunctie. Onze darmgezondheid staat daarom momenteel voorop in de holistische geneeskunde.

Er wordt momenteel enorm veel informatie vrij gegeven over hoe je je darmflora gezond moet houden en welke voedingsstoffen belangrijk zijn om dit te ondersteunen. Zelf vond ik dit best verwarrend en wist daarom niet goed waar ik moest beginnen. Een potje probiotica en prebiotica bij je lokale drogisterij zegt namelijk niet veel over welke bacteriestammen hierin precies verwerkt zijn en waar deze voor dienen.

Onnit lanceerde recent een geweldige oplossing om alle essentiële voedingsstoffen binnen te krijgen. De samengestelde supplementen van Total Gut Health bevatten spijsverteringsenzymen, probiotica, prebiotica en andere voedingsstoffen die een gezonde spijsvertering en een gezond darmmicrobioom ondersteunen. Ik ken geen ander product dat al deze darm optimaliserende ingrediënten in één pakket combineert. Dit is een van de belangrijkste innovaties die ik op de markt heb gezien en kan dit daarom aan iedereen aanraden!

Share

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *